رقص کلاسیک چینی
این مقاله قسمت اول از مجموعه ای نه قسمتی است که با سیاحت در فرهنگ سنتی چین درکی عمیق تر از نبوغ ومهارت شرکت رقص کلاسیک چینی هنرهای نمایشی شن یون در نیویورک ارائه می دهد.
رقص کلاسیک چینی یکی از دشوار ترین پر مفهوم ترین شکل های هنر در دنیا است و هنرهای نمایشی شن یون در نیویورک ماموریت احیای این فرهنگ را برعهده دارد.
در چین در طی هزاران سال رقص از طریق نمایش در دربارهای امپراطوری منتقل می شد. از عهد باستان اعتقادی استوار باقی مانده است مردم چین معتقدند که فرهنگ سنتی شان هدیه ای از سوی خداوند است. رقص کلاسیک چینی بخشی از این میراث است.
بانو یی کائو داور اسبق مسابقات بین المللی رقص کلاسیک چینی تلویزیون سلسله تانگ جدید در برنامه تصویری درباره رقص کلاسیک چینی بر روی وب سایت هنر های نمایشی شن یون بیان کرد رقص حتی در دوران باستان هم یافت می شود.وقتی مردم خوشحال بودند حرکات دست و پایشان حالت رقص به خود می گرفت.
رقص کلاسیک چینی شکلی خالص منحصر به فرد از هنر دنس است که پنج هزار سال قدمت دارد. هر کدام از سلسله های متعدد چین سبک های رقص خود را به ارمغان آوردند. با تغییر سلسله ها قسمت های ارزشمند هر زمان با بدنه اصلی رقص کلاسیک چینی در آمیخت.
خانم سو گوئو نائب رییس دانشگاه فی تیان اولین دانشگاه در ایالات متحده که آموزش های اصولی در سطح دانشگاه را از رقص کلاسیک چینی ارائه می کند در برنامه تصویری درباره رقص کلاسیک چینی می گوید نوعی پایه و اساس فرهنگی است که منتقل شده است گنجینه خود مردم چین که در طی نسل ها کل راه تا به امروز منتقل شده است.
در طی پنج هزار سال بسیاری از سنت های چینی مثل هنر های رزمی رقص محلی و بند بازی به طور پیچیده ای به یکدیگر پیوستند و با گذشت زمان بخشی از یک شکل هنری واحد گشتند. بسیاری از ویژگی های فرهنگ چینی با رقص سنتی چین در آمیختند و اکنون رقص کلاسیک چینی با همراهی باله در زمره یکی از مدارس کامل رقص در جهان با تئوری ها تکنیک ها و فرم های بیان مختص خود می باشد.
رقص کلاسیک چینی چیست؟
رقص کلاسیک چینی که بر پایه‌ی فرهنگ چینی وسیع و پنج‌هزار ساله بنا شده یکی از شاخه‌های هنر است که از بدن به عنوان وسیله‌ای برای اجرا استفاده می‌کند.
Minghui.org یادداشت سردبیر در تاریخ پنج ژوئیه استاد لی هنگجی به‌منظور راهنمایی کالج فی تیان مطالب زیر را با عنوان رقص کلاسیک چینی چیست؟
مشخصات رقص کلاسیک چینی
• حرکات رقص کلاسیک چینی از نظر توانایی در بیان احساسات مختلف غنی هستند احساساتی همچون شادی غم خوشی خشم اندوه احساساتی که از جدایی یا دوباره بهم پیوستن ناشی می‌شوند جنون شیدایی ناخوشی مستی و سرخوشی وقار فرومایگی شکوهمندی و ماجراها و شخصیت‌های مدنی نظامی و … .
• در رقص کلاسیک چینی این مفهوم و منظور است که بدن را به حرکت درمی‌آورد. در این نوع رقص فقط وقتی که احساسات درونی بدن را به حرکت دربیاورد است که بیان کامل انجام می‌شود.
• رقص کلاسیک چینی از توانایی طبیعی بدن انسان استفاده می‌کند به پرورش عضلات خاصی نیاز ندارد. قدرت عضله که به‌طور طبیعی از طریق راه رفتن دویدن پریدن بالا رفتن از پله‌ها دوچرخه سواری و غیره بدست می‌آید همین‌طور قدرت نیم‌تنه‌ی بالای بدن که به‌طور طبیعی از طریق کار فیزیکی ساخته می‌شود در حین تعلیم و پرورش قوی‌تر می‌شود.
• تعلیم و پرورش در رقص کلاسیک چینی چهار قسمت دارد.
• شکل ترکیبات رقص و تمرین اولیه‌ی رفتار تکنیکی برای بیان احساسات درونی خاص از طریق تکنیک رقص تعلیم و پرورش حرکات سخت رقص تکنیک جست و خیز کردن Tumbling تعلیم و پرورش شکل‌های گوناگون معلق زدن flips و مهارت‌های بنیادین
• در اجرای رقص تئاتری رقص کلاسیک چینی با عنصر بازیگری رقص سر و کار دارد. بازیگری در رقص متفاوت از بازیگری در فیلم نمایش اپرا هنرهای تئاتر سنتی چین یا نمایش‌های موزیکال برادوی است. بازیگری در رقص کلاسیک چینی شامل هماهنگی بین حالت چهره و حرکات فیزیکی می‌شود که وقتی با هم ترکیب می‌شوند به یک شکل تقویت شده‌ای از بیان صورت می گیرد.
خاستگاه و انتقال تاریخی رقص کلاسیک چینی
چندین هزار سال پیش هنرهای رزمی ووشو در چین ظاهر شد. در آن دوران بسیاری از شکل‌های هنرهای نمایشی متأثر از حرکات تکنیک‌ها و معلق زدن‌های هنرهای رزمی بودند. گونه های اولیه‌ی بسیاری از حرکات رقص کلاسیک چینی شبیه حرکات مربوط به هنرهای رزمی بودند فقط اینگونه بود که آنها به طور متفاوتی اجرا می‌شدند. بعدها در طول پنج هزار سالی که فرهنگ چین بنیان گذاشته شد رقص کلاسیک چینی پیوسته در حال غنی شدن بود و این همان چیزی است که جنبه‌ی رفتار رقص کلاسیک چینی را بوجود آوردو این همان منشاء سبک و روشی است که رقص کلاسیک چینی در طول روند انتقالش به خود گرفت. روشی که یک شخص از گروه قومی خاصی حرکت می‌کند کیفیت‌های متمایز آن گروه را در خود دارد از این رو حرکات مردم چین طبیعتاً یک حس چینی دارند. مطالعه و تمرین ثابت کرده است که افراد قومیت‌های دیگر می‌توانند از طریق تعلیم و پرورش خاص مربوط به رفتار و شکل این حس را بدست بیاورند.
اصل رقص کلاسیک چینی
اصل رقص کلاسیک چینی از سه جز تشکیل شده است مهارت فنی فرم و درون مایهـ
مهارت فنی: بخش فنی رقص کلاسیک چینی آرایشی پرش جهش پیچ و تاب چرخش قلطیدن و تکنیک های ملق زدن را به نمایش در می آورد.بسیاری از این مهارت ها در شکل های هنری دیگری مثل ژیمناستیک و بندبازی دیده می شوند در واقع از رقص کلاسیک چینی سر چشمه می گیرند.در فلسفه شرق گفته ای وجود دارد که زیبایی در گردی است.
آقای گو یان از رقصندگان اصلی و طراحان هنر های نمایشی شن یون در برنامه تصویری گفت در فرهنگ سنتی چینی رزمی و غیر رزمی به هم پیوسته بودند. هنر های رزمی فنونی از ضربه زدن و پریدن دارد که از عرصه های نبرد باستان نشات می گیرند.برای دفاع در برابر ضربه و مانند آن به کار می گرفتند. تمام این ها قدیمی ترین متد های استفاده از قدرت بود.بعد از آن که این فنون هنر های رزمی انتقال یافت با اجراهای هنری دربارهای امپراطوری و رقص کلاسیک چینی در آمیخت.
فرم چگونه اسلوب رقص حرکات را هدایت می کند
در رقص کلاسیک چینی فرم اغلب به حرکات و مسیر درست حرکات اشاره دارد. مفهوم دایره و حرکات دوار عنصر اصلی فرم را در رقص کلاسیک چینی شکل داده است و مخصوص رقص گلاسیک چینی است. در مقابل آن باله به مفهوم خط اشاره می کند.
یونگ چیا چن از رقصندگان اصلی و طراحان هنرهای نمایشی شن یون در برنامه تصویری بیان کرد به چیزی که به آن گرد گفته می شود تاکید می کنیم. در فلسفه شرق گفته ای وجود دارد زیبایی در گردی است. مسیر حرکات لازم است مدور باشد.
رقص کلاسیک چینی به یکپارچگی و وحدت کل بدن تاکید دارد. رقصندگان می آموزند که تک تک جزئیات را مد نظر داشته باشند چگونگی بالا و پایین شدن دستان چگونگی حرکت بدن سر و چشم ها چگونگی استفاده از تنفس اصول طبیعی آسودن و آرام شدن تمام این ها در ایجاد یک حرکت منفرد نقش دارند.فرم در رقص کلاسیک چینی فقط حرکات نیست بلکه اسلوب رقص می باشد. حرکات خود شامل المان های کلیدی مثل پیچ و تاب خوردن خمیدن چرخیدن و انعطاف است. پیچیدگی درونی رقص کلاسیک چینی لایه به لایه خود را نشان می دهد با این حال اجرای نهایی ساده خوشآیند و جذاب به نظر می آید.جذابیت رقص کلاسیک چینی سرشار از بیان و مفهوم است. این کیفیت منحصر به فرد با تاکید بر خصوصیتی منحصر به فرد به اسم یان جسمانی یا همان درون مایه به وجود می آید.
درون مایه روح چگونه فرم را هدایت می کند
بهترین تعریف درون مایه در رقص کلاسیک چینی می تواند نوعی روح درونی باشد. رقصنده عمق بیان احساس را با تاکید بر تنفس نیت تجلی وجود شخصی خود و المان های ناملموس دیگر به هر حرکت می افزاید. ترکیب این المان ها می تواند بسته به شخصیت فرد مفهوم و انرژی گوناگونی را برای حرکاتی مشابه القا کند.
میشل رن از رقصندگان اصلی و طراحان شن یون در برنامه تصویری بیان کرد مثلا مولان شخصیتی منحصر به فرد است.
در میدان نبرد یک ژنرال زن است پس حرکاتش قدرت و وقار یک ژنرال زن را منعکس می کند. اما همان حرکات وقتی در منزل از پدر پیرش مراقبت می کند نمایانگر خانم جوانی متواضع است.
همه شخصیت های توصیف شده در روایت های حماسی چینی خصوصیات درونی عمیقی داشته که نمایانگر ارزش های کائنات هستند. پس برای به تصویر کشیدن این شخصیت ها رقصنده باید درکی عمیق از این ارزش ها داشته و بتواند آن ها را کامل به اجرا در بیاورد. رقصنده ای که پرهیزکاری در خوریک فرزند شجاعت احترام و خصوصیات شخصیتی درست دیگر را نداشته باشد نمیتواند نقش شخصیتی معروف از تاریخ چین را به اجرا در آورد.
چلسی کای از رقصنده های اصلی شن یون در پروفایل هنرمندان در وب سایت هنرهای نمایشی شن یون توضیح می دهد اگر می خواهید رقص چینی را خوب اجرا کنید باید ارزش های سنتی را داشته باشید.
اکنون تقریبا همه اجراهای رقص در سرزمین چین فاقد این ویژگی اصلی می باشند. درون مایه ای پاک برای اجرای هنری واقعی.
یانگ چیا چن گفت بعد از انقلاب فرهنگی در ظاهر به نظر می رسید هنوز هم رقص کلاسیک چینی وجود دارد اما روح درونی فرهنگ سنتی با کمونیسم خودستا جایگزین شده بود.
تأثیر رقص کلاسیک چینی
همزمان با به اصطلاح اصلاحات و باز شدن چین که از اواخر دهه‌ی ۱۹۷۰ شروع شد تکنیک‌ها و معلق زدن رقص کلاسیک چینی یکباره در صحنه‌ی جهان ظاهر شد.
به خصوص تکنیک‌ها و معلق زدن‌های آن که از طریق جامعه‌ی بین‌المللی رقص موجی بر پا کرد.. این گونه باله برخی از تکنیک‌های رقص کلاسیک چینی را تلفیق کرد و باله‌ی نوین حتی در مقیاس وسیع‌تری تکنیک‌های رقص کلاسیک چینی را تلفیق کرده است. اما آنها استانداردهای لازم برای این تکنیک‌ها را درک نمی‌کنند و به شکل خیلی غیراستانداردی از آنها استفاده کرده‌اند. آنچه که به عنوان رقص خیابانی شناخته می‌شود درک سطحی‌تری از استانداردها و الزامات تکنیک‌ها داشته و در نتیجه رقص کلاسیک چینی را برداشته و آن را تعریف کرده است.
رقص کلاسیک چینی تأثیر عظیمی روی ورزشکاران نیز داشته است. پیش از دهه‌ی ۱۹۷۰ تعلیم و پرورش ژیمناستیک ریتمیک چوب موازنه و بار فقط شامل تعلیم و پرورش فیزیکی و حرکات ساده‌ی باله بود. سپس تیم‌های ژیمناستیک چین تکنیک‌ها و معلق زدن‌های رقص کلاسیک چینی را برداشتند و در مقیاس وسیعی در رویدادهای ژیمناستیک از آنها استفاده کردند. به محض اینکه این تکنیک‌ها در مسابقات بین‌المللی دهه‌ی ۱۹۷۰ نمایان شد ژیمناست‌های سراسر جهان شگفت‌زده شدند. برخی از مسابقه‌دهندگان چین توانستند فوراً پنج مدال جامع طلا کسب کنند. ژیمناست‌های سراسر جهان آغاز کردند به یادگیری این تکنیک‌ها و معلق زدن‌های رقص کلاسیک چینی و یک شبه مسابقات ژیمناستیک به سطح بالاتری از مهارت تکنیکی سوق داده شد.
تفاوت‌های بین رقص کلاسیک چینی و هنرهای رزمی جدید امروزی
از وقتی که فیلم‌ها و نمایش‌های تلویزیونی کونگ فو پدیدار شدند بسیاری از افراد به این حرکات هنرهای رزمی شاخ و برگ دادند و آنها را برای استفاده در طرح داستان‌های فیلم‌ها و نمایش‌های تلویزیونی به چیزی پر زرق و برق اما غیر عملی تبدیل کردند. این حرکات بسیار شبیه رقص به نظر می‌رسند اما در واقع کاملاً متفاوت از رقص کلاسیک چینی هستند.
• در رقص کلاسیک چینی بیانگری بدن چیزی اصلی است درحالی که در هنرهای رزمی اجرای سریع و انفجاری حرکت اصلی است. هر چه هنرهای رزمی سریع‌تر باشد بیشتر به هدف خود می‌رسد.
• رقص کلاسیک چینی حرکت بدن را با رفتار درونی ترکیب می‌کند.
• رقص کلاسیک چینی یک زبان بدن است. برای اینکه یک شخصیت یا یک روایت را تا بیشترین حد به تصویر کشید بدن باید تا بیشترین حد خود کشیده شود و گسترش یابد. به همین علت است که داشتن پاهای بلند پایه‌ای‌ترین معیار برای انتخاب شاگردان رقص است. در جنگ هنرهای رزمی استفاده از این نوع گسترش و انبساط شخص را آسیب‌پذیر می‌کند.
• هنرهای رزمی نمیتواند مانند رقص کلاسیک چینی طرح داستان‌ها شخصیت‌های متفاوت حالت‌های احساسی و احساسات را منتقل کند.
• هنرهای رزمی آن رفتار مورد نیاز در رقص کلاسیک چینی را ندارد.
رقص کلاسیک چینی به شکل‌های مختلفی دست به دست منتقل شد که بین آنها اجراها عمده‌ترین شیوه بودند. از نظر تاریخی در سراسر سلسله‌های گوناگون رقص‌های اجرا شده در دربار امپراتوری تکنیک‌ها و مشخصات گوناگونی داشت. در بین توده‌ی مردم رقص عمدتاً از طریق تقلید و همانندسازی منتشر می‌شد در صورتی که درخصوص اجراگران خیابانی عمدتاً از طریق تکنیک‌های هنرهای رزمی منتشر می‌شد. پیش از سلسله‌های چین و هان از دویست و بیست ویک ق.م تا دویست و بیست ب.م اجراگرانی بودند که برنامه‌های هنرهای رزمی را انجام می دادند و آکروبات‌ها عمدتاً از معلق زدن‌ها استفاده می‌کردند. در طول سلسله‌های تانگ و سونگ از ششصد وهجده ب.م تا ۱۲۷۹ ب.م اکثر رقص‌ها و اجراهای خیابانی شکل‌ها و تکنیک‌های اولیه‌ی رقص کلاسیک چینی را در بر داشتند. بویژه معلق زدن‌ها که تقریباً تمامی اجراگران خیابانی که آن را بکار می بردند. این مثال دیگری از این است که درون محدوده‌ی وسیع‌تری از فرهنگ چین چگونه تکنیک‌های شکل‌های هنری گوناگون روی یکدیگر تأثیر گذاشته‌اند.
معنی سلسله‌های چین جدا از مفهوم پادشاهی‌های باستانی مردم دیگر است. جایگزینی یک سلسله به مفهوم تغییر به مجموعه‌ی متمایز ویژگی‌های فرهنگی سلسله‌ی دیگر بود چون هر سلسله امپراتور خودش مردم خودش و فرهنگ خودش را دارد.این طور است که در طول آن روند تاریخی‌ای که آن تمدن درحال بنیان گذاشتن بود رقص کلاسیک چینی به‌طور پیوسته درحال غنی شدن و به‌طور پیوسته در حال کامل شدن بود.
متد‌های آموزش امروزه در چین باستان وجود نداشت. در تئاتر نسل قدیمی‌تر شاگردان و کارآموزان را آموزش می‌دادند و این گونه از یک نسل به نسلی دیگر منتقل می‌شد. شاگرد از سنین جوانی به شکل رسمی شاگرد یک استاد می‌شد و این گونه بود که شخص حرفه‌ای می‌شد. در رقص دربار امپراتوری این هنر به این شکل منتقل می‌شد که خانم‌های جوان به یکدیگر آموزش می‌دادند بسیاری از هنرهای اجرای خیابانی به‌صورت سنت‌های خانوادگی منتقل می‌شدند و هنرهای رزمی از نیاکان منتقل می‌شد یا از یک استاد فراگرفته می‌شد. مثلا در تمرین‌های مذهبی بودیستی و دائوئیستی بعد از این که یک مرید ردا می‌پوشید آموزش‌ها را از استاد دریافت می‌کرد. متد‌های آموزشیِ سیستم‌وار چیزی است که در نیمه‌ی اول قرن پیش آغاز شد.
سخن پایانی
در حقیقت بسیاری از شکل‌های متفاوت رقص هنرهای فیزیکی و ورزش‌های سراسر جهان از تکنیک‌ها و معلق زدن‌های رقص کلاسیک چینی اقتباس کرده‌اند. برخی آنها را کمی بهتر کپی می‌کنند درحالی که دیگران کمتر از حد معمول نادرست غیراستاندارد و حتی بدمنظر هستند و این مسئله این فرهنگ نفیس پنج هزار ساله را منحرف کرده است.
بدون دیدگاه